Huisdier thuis
Huisdier thuis
De belangrijkste oorzaak van de verminderde genetische variatie bij bedreigde diersoorten die nu alleen in dierentuinen voorkomen, is het fenomeen dat bekend staat als het oprichtereffect. Het oprichtereffect treedt op wanneer een kleine groep individuen geïsoleerd raakt van een grotere populatie en een nieuwe populatie vestigt. Deze kleine groep vertegenwoordigt mogelijk niet de volledige genetische diversiteit van de oorspronkelijke populatie, wat leidt tot een verlies aan genetische variatie in de nieuwe populatie.
Bedreigde soorten die nu alleen in dierentuinen voorkomen, zijn vaak afkomstig van kleine, geïsoleerde populaties die tot kritisch lage aantallen zijn teruggebracht als gevolg van verschillende factoren zoals verlies van leefgebied, jacht en overexploitatie. Wanneer deze soorten voor natuurbeschermings- en fokdoeleinden naar dierentuinen worden gebracht, kunnen ze slechts een fractie van de genetische diversiteit in zich dragen die in de wilde populatie bestond.
Naarmate deze soorten zich in gevangenschap voortplanten, wordt de beperkte genetische variatie verder geconcentreerd, wat resulteert in een verlies van allelen en een verminderde genetische diversiteit. In de loop van de tijd kan dit schadelijke gevolgen hebben voor het vermogen van de soort om zich aan te passen aan veranderende omgevingsomstandigheden en voor een grotere vatbaarheid voor ziekten, waardoor ze kwetsbaarder worden voor uitsterven.
Om de effecten van het oprichtereffect te verzachten en de genetische diversiteit te behouden, implementeren natuurbehoudsprogramma's in dierentuinen vaak strategieën zoals selectief fokken, populatiebeheer en genetische redding. Deze maatregelen zijn gericht op het introduceren van nieuw genetisch materiaal in populaties van gevangenen, het behouden van de genetische diversiteit en het verminderen van het risico op inteeltdepressie en andere genetische problemen die kunnen voortkomen uit een lage genetische variatie.